Historia parafii pw. św. Wincentego a Paulo

Z części parafii Chrystusa Króla na Targówku, oraz części parafii Matki Bożej Różańcowej na Bródnie, mocą dekretu wydanego przez Stefana Kardynała Wyszyńskiego utworzona została nowa parafia pw. Św. Wincentego a Paulo. Wydarzenie to miało miejsce 1 września 1952 roku.

Pierwszym proboszczem mianowany został Ks. Zdzisław Waś. Z terenu Cmentarza Bródzieńskiego wydzielona została niewielka działka budowlana. Duszpasterze przy znaczącym wsparciu parafian rozpoczęli starania o wydanie zgody na budowę nowego kościoła i plebanii. Ich starania uwieńczone został sukcesem. Wymaganą zgodę lokalizacyjną i budowlaną uzyskano.

Po poświeceniu fundamentów przez Stefana Kardynała Wyszyńskiego, a miało to miejsce 13 lipca 1957 roku, przystąpiono do budowy świątyni zaprojektowanej przez inż. Arch. Stanisława Marzyńskiego. Zgodnie z ustaleniami z 1952 roku miała to być replika kaplicy- mauzoleum hr. Przeździeckich, ufundowanej dla parafii Św. Barbary na Koszykach pod koniec XIX wieku. Była to budowla imitująca gotyk z kamiennymi rzeźbami. W czasie działań wojennych 1939 roku kaplica w znaczącym stopniu uległa zniszczeniu. Ocalały jedynie jej nieliczne elementy, które przewiezione zostały na Bródno i osadzone w analogicznych miejscach jak w oryginale. Wystarczyło to jedynie do zbudowania portalu nowo wznoszonej świątyni.

Uroczystego poświęcenia kościoła, za patronkę, którego obrana została Matka Boża Częstochowska dokonał w dniu 24 sierpnia 1960 roku Biskup Wacław Majewski. W późniejszych latach dobudowane zostały przez Ks. proboszcza Stanisława Hermanowicza dwie boczne nawy. Zostały one poświęcone przez Biskupa Bronisława Dąbrowskiego dn. 2 lutego 1980 roku. Uroczystej konsekracji świątyni w dniu 22 września 1984 roku dokonał Prymas Polski Józef Kardynał Glemp.

Architektura nawy środkowej nawiązuje do gotyku- żebrowe sklepienie jest jednak mniej strzeliste, a łuki łagodniejsze. Budowa świątyni pochłonęła wszystkie zgromadzone na ten cel fundusze, toteż pierwotne jej wyposażenie było nader skromne. Gruntowna i zasadnicza modernizacja, wyposażenie i upiększenie wnętrza oraz zagospodarowanie terenu przy kościelnego rozpoczęto w roku 1994. Trzynawowe wnętrze kościoła, z kaplicą Zaśnięcia Najświętszej Maryi Pany, zakrystią i chórem zaprojektował profesor Akademii Sztuk Pięknych p. Kazimierz Zieliński.

Wnętrze ubogacają nowe ołtarze wzorowane na gotyckich poświęcone przez Biskupa Kazimierza Romaniuka w 2001 roku. W ołtarzu głównym umieszczony został obraz Matki Bożej Częstochowskiej. „Czarna Madonna” z Jasnej Góry, Patronka świątyni, pozostaje dla wielu z nas najwierniejszą powierniczką naszych codziennych trosk. To na jej ręce składamy modlitwy i prośby o pomoc. Cierpliwie w modlitwie wyciąga ku nam swoją dłoń, by ukoić cierpiące serca i dusze. W ołtarzu Św. Jana Chrzciciela znajduje się tabernakulum z Najświętszym Sakramentem, natomiast w ołtarzu patrona parafii Św. Wincentego a Paulo znajdują się Jego relikwie. Na filarach kościoła umieszczono figury 4 – Ewangelistów oraz Św. Piotra i Św. Pawła. Na chórze zostały zbudowane nowe organy w latach 1996 – 2000. W lewej nawie bocznej znajduje się ołtarz Miłosierdzia Bożego z obrazem autorstwa p. Joanny Polaskiej i z relikwiami Św. siostry Faustyny i ołtarz Św. Michała Archanioła przy wejściu do zakrystii oraz Obrazy Matki Bożej Nieustającej Pomocy i Sługi Bożego Ojca Świętego Jana Pawła II. W prawej nawie natomiast zobaczyć można wspaniałą bogato rzeźbioną chrzcielnicę i ołtarz Św. Antoniego. W kruchcie kościoła powstała w 2005 roku kaplica Bożego Grobu.

Wykonawcami wyposażenia wnętrza kościoła byli stolarze i rzeźbiarze z Mazowsza i Podhala p. Przemysław, Szczepan, Władysław, Andrzej i Aleksander. Polichromię w kaplicy Zaśnięcia NMP ze scenami z życia NMP zaprojektowała i wykonała warszawianka p. Joanna Polaska. Ona jest również autorem namalowanych w latach 1998-2001 sześciu obrazów olejnych przedstawiających sceny z Ewangelii , a wiszących obecnie w nawie głównej kościoła. Do wyposażenia kościoła należy zaliczyć: witraże w prezbiterium przedstawiające Papieża Jana Pawła II oraz Prymasa Tysiąclecia Kardynała Stefana Wyszyńskiego, które zostały wykonane przez Pracownię Witraży p. Mirosława Spirowskiego z Otwocka według projektu artysty malarza p. Lecha Okołowa z Warszawy w 1993r.; witraże nawy głównej zaprojektowane i wykonane przez pracownię p. Andrzeja Skalskiego, witraż na chórze, przedstawiający głowę Chrystusa, a pochodzący z kaplicy – mauzoleum Przeździeckich, oraz witraże w nawach bocznych i zakrystiach z różnymi gatunkami ptaków, które w chrześcijaństwie mają swoje symboliczne znaczenie. Te ostatnie projektowała i wykonała pracownia p. Władyslawa Czyża z Lublina.

Warto również wspomnieć o pięknych rzeźbionych w drewnie stacjach Drogi Krzyżowej wraz z płaskorzeźbą Zmartwychwstania zdobiących nawy boczne, które zostały zaprojektowane i wykonane przez artystę rzeźbiarza Jana Funka z Krakowa w latach 1988/89 i umieszczonych pięć neogotyckich konfesjonałów z płaskorzeźbą Chrystusa Dobrego Pasterza. W 2007 roku wymieniono główne drzwi kościoła, a 2008 roku stare ławki na nowe.

Przy parafii działają następujące współnoty: Wspólnota Żywego Różańca, Legion Maryi, Chór, Bielanki i Ministranci oraz Schola, oddział parafialnego Caritasu i sklepik parafialny Św. Wincentego a Paulo.

Echa błagalnych modlitw odbijają się od ścian bródnowskiej świątyni i zdają się wzlatywać wysoko. Świątynia jest przepełniona słowami wiernych, którzy modlą się za zmarłych. Modlitwy ludzi wędrujących jeszcze po ziemi przeplatają się tu z modlitwami dusz, które z nieba wypraszają dla nas łaski. Tu sprawdza się prawda naszej wiary w świętych obcowanie.

Historia kościoła drewnianego

PW. ŚW. WINCENTEGO A PAULO NA CMENTARZU BRÓDZIEŃSKIM

Pomiędzy ciszą i wiecznym zamyśleniem, utkanym z bólu i tęsknoty, ponad omszałymi od czasu i łez nagrobkami i koronami wiekowych drzew na Cmentarzu Bródzieńskim stoi niczym opoka drewniany kościółek. Listopadowy wicher uderza w stare ściany i powtarza monotonnym szumem „Wieczne odpoczywanie racz im dać Panie, wieczne odpoczywanie…”, a krople deszczu zdają się szeptać „Na wieki wieków, na wieki wieków… Amen”.

Kościół pw. Św. Wincentego a Paulo wzniesiony został na Cmentarzu Bródzieńskim w latach 1887-1888. Pod koniec lat 90. XIX wieku Warszawa stanowiąca główny ośrodek przemysłowo-handlowy i kulturotwórczy, przezywa swój ogromny rozwój. Systematycznie przybywa nowych mieszkańców, ale równocześnie pojawiają się pierwsze kłopoty z pochówkiem zmarłych. W 1836 roku wskutek zapalenia zamknięty zostaje cmentarz Księży Misjonarzy na warszawskich Koszykach (przy parafii Św. Barbary). Na cmentarzu Powązkowskim chowane są wyłącznie osoby zamożne, ze względu na wysokie ceny. Z inicjatywy Sokratesa Starynkiewicza, który położył ogromne zasługi w porządkowaniu Warszawy, władze miejskie zakupiły na Brodnie 65 ha gruntu, z przeznaczeniem na nową nekropolię. 20 listopada 1884 roku Arcybiskup Wincenty Popiel dokonał jej poświęcenia. Całkowite otwarcie cmentarza dla wszystkich mieszkańców miasta nastąpiło 14 czerwca 1887 roku. Tuż za bramą I (od ul. Św. Wincentego) przy Głównej Alei mającej 1,2 km długości i 9 m szerokości i prowadzącej do bramy V (od ul. Odrowąża) postawiony został drewniany kościół.

Do jego budowy wykorzystane zostało sosnowe drewno, służące uprzednio za rusztowania przy odbudowie Kolumny Zygmunta na Placu Zamkowym. Świątynię zaprojektował znany i ceniony w owym czasie architekt Edward Cichocki. 28 października 1888 roku nastąpiło jej poświęcenie. Dokonał tego proboszcz parafii Matki Bożej Loretańskiej ks. prałat Ignacy Durewicz, na mocy delegacji otrzymanej od arcybiskupa Warszawy. Od samego początku, z racji swojej lokalizacji, kościół pełnił rolę kaplicy cmentarnej. Za patrona obrany został Św. Wincenty a Paulo- opiekun sierot, chorych i biednych. 1 września 1952 roku na Targówku erygowana zostaje nowa parafia pod tym samym wezwaniem. Do czasu wybudowania nowego, murowanego kościoła parafialnego, to jest do roku 1960 drewniany kościół spełniał dodatkowa rolę. Był świątynią parafialną.

Kościół Wincentego a Paulo, stanowiący obecnie zabytek budownictwa sakralnego, posiada bardzo ciekawą architekturę i konstrukcję szkieletu. Szkielet kościoła wykonany został z kantowizny przy zastosowaniu tzw. rygli, tj. poziomych elementów łączących słupy w sposób sztywny oraz przegubowy. Jest to świątynia jednonawowa z trzema ołtarzami, nawiązująca swoim wystrojem do góralskich kościółków. Jednocześnie ma w sobie gotyckie elementy- ostrułki wieńczące ołtarz główny i dwa ołtarze boczne. W ołtarzu głównym umieszczono naturalnej wielkości rzeźbę Ukrzyżowanego, dłuta p. Panasiuka, na tle panoramy Jerozolimy nocą. W ołtarzach bocznych znajdują się: obraz Niepokalanego Poczęcia NMP i Św. Wincentego a Paulo. Ściany prezbiterium ubogacone zostały dwoma obrazami pędzla nieznanego malarza, pochodzącymi z XIX wieku. Przedstawiają Świętą Rodzinę i Św. Marię Magdalenę. Wnętrze świątyni zdobi bogata polichromia zaprojektowana przez p. Wiesława Kononowicza. Obecnie kościół Św. Wincentego a Paulo stojący od 120 lat niczym opoka, spełnia wyłącznie swoja pierwotną rolę. Jest kaplica cmentarną.

Cisza. Pochylone na modlitwie postacie, twarze ukryte w dłoniach. Setki, tysiące kwater, jak na wielkim osiedlu. A wieczorem widać gdzieniegdzie migotliwe światełka. Nie słychać jednak gwaru, powietrze przenikają niemal fizycznie wyczuwalne skupienie i nadzieja. Nadzieja na „grzechów odpuszczenie, ciała zmartwychwstanie, żywot wieczny”, na wiekuiste obcowanie z Panem.